Kıt kaynakları rasyonel bir şekilde kullanımı suretiyle ihtiyaclarin en etkin düzeyde karsilanmasi büyük önem tasir. Kitlik kamusal kaynaklar içinde geçerlidir. Bir arada yaşama zorunluluğu sonucunda organizasyon olan devlet oluşur. Kamu ekonomisi insanların toplumun isteklerine karşılık vermek ister. Bu çevrede bakıldığında piyasadan çok bütçe çerçevesinde hareket edilir. Piyasa paranın alım gücüne endeksli olmasına karşılık kamu ekonomisi siyasi tercihlere bağlı olarak ortaya çıkan isteklerden oluşur. Topluma goturulecek hizmetlerin belirlenmesi ve bunlara finans sağlamasına maliye denir.
Devlet toplumun ve toplumu oluşturan bireylerin ayrı ayrı ve birkaçının bir araya gelmesi suretiyle sağlalamayacakları ihtiyaç ve isteklerin gerçekleştirilmesi için görevli ilan kamu kuruluşu olup devletin sağlamak durumunda bulunduğu bu ihtiyaçlara kamusal ihtiyaçlar denir. hangi ihtiyaclarin kamusal ihtiyaçlar olduğunu gelisen ekonomi maliye ve diğer ilimlere bağlı olarak belirlenir. Bilimsel yaklaşımların yani sıra anayasalar da önem tasir. Maliye ilmi mali olaylardan vücut bulur. Mali olaylar kamu ihtiyaclarini karşılamak için devlet ve diğer kamu kuruluşlarının iktisadi değerler elde etmeleri ve bunları harcamalardir. Gelir gider bunların planlamalari ve butcelendirilmeleri mali sorunlar bu sorunların ne şekilde fertlere yükleneceği harcamalarin ne şekilde yonetilecegini belirler. Gelişmeler fiskal gorevlerin yanında ekstrafiskal görevleri devlete yüklemiştir. Fiskal savunma sağlık 2 adalet iken ekstra olanlar ekonomide dengenin sağlanması ekonomik kalkınma tam istihdamin sağlanması gibi sosyal açıdan hizmetlerdir. Maliye hem mali hemde mali olmayan toplumsal ihtiyaçları karsilar en üstün düzeyde. Bilimsel esaslara dayanir.
Gelişimi Kamu maliyeşi siyasal süreç bakımından degisimler yasamistir. Ancak yaşanan ekonomik krizler ekstra fiskal ihtiyaçları devlete yüklemiştir.
Kamu maliyesi fiskal ve ekstra fiskal fonksiyonların yerine getirilebilmesi bakımından kıt kamu kaynaklarının kullanımı yönetimi etkinliği politikaları bunların şekillenmesi hukumleri teorileri teknik ve olayları kapsayan araştırma alanidir.
Optimal kaynak kullanımı en yüksek kamusal fayda.
Ekonomi ile, mali sorunlar ekonomi dalında ele alinir. Devinim mevcut. Fonlarin oluşturulması kullanımı, mali olayların sosyo ekonomik analizleri, politikalar arası uyum vs.
Hukuk ile, olaylar hukuki yapı ve düzen içinde ortaya çıkar. Gelirler ve harcamalar hukuki birer tasarruftür. Yetkiler kanuna dayanir. Keyfiyeti engeller. İzin ve bütçe kanunları.
Yönetim bilimi ile, sahip olunan imkan ve araçların sağlıklı bir şekilde belirlenmesi ce amaçlar doğrultusunda en etkin biçimde kullanılması için yönetim önem tasir. Yönetim bilimi her olay için kurum için uygulanabilir. Kamusal hizmetlerin neler olacağınin belirlenmesi gerekse bu hizmetin görevli olacak kurumlara dagitilmis, kontrol ve denetimi etkinliği koordinasyonu ilke ve analiz yönetimleri ile en iyi şekilde bilinir ve uygulanır.
3- kamu maliyesi yaklasimlari,
A geleneksel yaklaşım,
Kuramsal yapısal değişim refah gelir yaklasimdan hareketle açıklamak ister
1- kuramsal yaklaşım, faaliyetleri hukuksal ve idari bakisla inceler. Vergi ve kamu harcamalari teorisinin küçük bir kesitidir.
2-Yapısal yaklaşım, ekonomik açıdan ele alır. Kaynak dagilimi kullanımı etkinliği maliyet piyasa ekonomisi vs.
3- değişim yaklaşımı,vergileri kamu hizmeti bedeli olarak ele alırlar. Kamu ekonomisini piyasa ekonomisi ne benzetirler.
4- refah yaklaşımı, kamu maliyesi ile refahı maksimize etmek amacı.
5- gelir yaklaşımı, milli geliri artırıcı azaltıcı etkileri inceler. Harcamalari gelir düzeyi ile kısmaktir. Vergi ve harcamalari programını analiz eder.
Günümüzde, iktisadi bakış acisi ve hukuki bakış acisi ile ele alinir. Hukuki olan ekonomik ve sosyal yönünü ihmal etmekte iken ekonomik ise yalnızca sosyal ve ekonomik boyutta kalmaktadır. Harcama borçlanma bütçe hukuki, ekonomik sosyal amaçlar toplumsal hedefler göz önüne alınmalı.
Kamu maliyesinin amaclari,
*Kaynak kullanımda etkinliğin sağlanması
*bolusumde etkinlik sağlama
*ekonomik istikrarın sağlanması.
Optimal kaynak kullanımı en yüksek kamusal fayda.
Ekonomi ile, mali sorunlar ekonomi dalında ele alinir. Devinim mevcut. Fonlarin oluşturulması kullanımı, mali olayların sosyo ekonomik analizleri, politikalar arası uyum vs.
Hukuk ile, olaylar hukuki yapı ve düzen içinde ortaya çıkar. Gelirler ve harcamalar hukuki birer tasarruftür. Yetkiler kanuna dayanir. Keyfiyeti engeller. İzin ve bütçe kanunları.
Yönetim bilimi ile, sahip olunan imkan ve araçların sağlıklı bir şekilde belirlenmesi ce amaçlar doğrultusunda en etkin biçimde kullanılması için yönetim önem tasir. Yönetim bilimi her olay için kurum için uygulanabilir. Kamusal hizmetlerin neler olacağınin belirlenmesi gerekse bu hizmetin görevli olacak kurumlara dagitilmis, kontrol ve denetimi etkinliği koordinasyonu ilke ve analiz yönetimleri ile en iyi şekilde bilinir ve uygulanır.
3- kamu maliyesi yaklasimlari,
A geleneksel yaklaşım,
Kuramsal yapısal değişim refah gelir yaklasimdan hareketle açıklamak ister
1- kuramsal yaklaşım, faaliyetleri hukuksal ve idari bakisla inceler. Vergi ve kamu harcamalari teorisinin küçük bir kesitidir.
2-Yapısal yaklaşım, ekonomik açıdan ele alır. Kaynak dagilimi kullanımı etkinliği maliyet piyasa ekonomisi vs.
3- değişim yaklaşımı,vergileri kamu hizmeti bedeli olarak ele alırlar. Kamu ekonomisini piyasa ekonomisi ne benzetirler.
4- refah yaklaşımı, kamu maliyesi ile refahı maksimize etmek amacı.
5- gelir yaklaşımı, milli geliri artırıcı azaltıcı etkileri inceler. Harcamalari gelir düzeyi ile kısmaktir. Vergi ve harcamalari programını analiz eder.
Günümüzde, iktisadi bakış acisi ve hukuki bakış acisi ile ele alinir. Hukuki olan ekonomik ve sosyal yönünü ihmal etmekte iken ekonomik ise yalnızca sosyal ve ekonomik boyutta kalmaktadır. Harcama borçlanma bütçe hukuki, ekonomik sosyal amaçlar toplumsal hedefler göz önüne alınmalı.
Kamu maliyesinin amaclari,
*Kaynak kullanımda etkinliğin sağlanması
*bolusumde etkinlik sağlama
*ekonomik istikrarın sağlanması.
Kaynakların etkin kullanılması, kaynak tahsisi ile ilgilidir. Kıt kaynakların optimum dagilimi ve maksimum faydadir. Kaynaklar iş gücü doğal kaynak sermaye girişimcilik. Cari ihtiyaclarin karşılanmasının yanında yatırım ve tüketim malları arasında da etkinliğin sağlar. Taban ve tavan fiyatları belirleme sosyal harcama gibi. Kamunun mudahalesi ile kaynakların 4- en etkin şekilde kullanilmasini dengesizligi ortadan kaldirmayi amaçlar.önemli bir görevdir kaynak kullanımı.
bölüşümde etkinlik sağlanması, gelir ve servet dağıtımda etkinliktir. İş imkanları eğitim veraset intikaline yönelik politikalar vergi ve kamu harcamalari politikalarına dayanir.
Bolusum ekonomik istikrarın sağlanması cabalariyla desteklenen fiyat dengesinin korunması ile tam istihdamın ve kaynak dagiliminin etkinlik doğrultusunda belirlenen kamu isteklerinin gerçekleştirilmesi için önemlidir.
Talep yapısı için istihdam önemli.
İktisadi istikrarın sağlanması dengenin sağlanması ve korunması yanında iktisadi kalkınma ve büyüme düzeyini yukseltilmesidir. İstihdamın yukselmesi, enflasyon, dengeli olmalı. Bu istikrar için ortam ve koşullar sağlanmalı.
Kamu sektörü dar anlamda merkezi yönetim kuruluşları geniş anlamda merkezi ve yerl yönetim parafiskal kuruluşlar ve kamu girisimleridir.
Merkezi yönetim, yaşama organının denetimindedir. Yurutme organı içindedir. Genel bütçe sistemine dahildir. Toplumsal faydayi yukseltmek ve etkin işleyen.bir yapı amaçtır. Hiyerarşik bir düzen içinde her yana yöneliktir.
Yerel yönetimler, yerel nitelikteki ihtiyaçların tespit ve karsilanmasi için önem tasir.
Parafiskal kuruluşları, topluma sunulmasi gereken ve esas itibarıyla devletin anayasal görevlerinden olan anck devlet butcesi içerisinden gerçekleştirilmesi olumsuzluk yaratacak, finansmanalri özel olan kurumlardir. Sosyal güvenlik kurumları meslek kuruluşları ekonomik 5- ekonomik nitelikteki bazı kuruluşlarıdir. Kamu yarari fonksiyonu bulunmakla birlikte kendi üyelerine fayda sağlar. Kendi gelirlerini kendi sağlar.
Kamu girisimcileri, millilestirilmis sınai ve ticari mal ve hizmet üretim alanlaridir. Özel mal ve hizmetlerdir. Kamu iktisadi teşebbüsledir.
Kamu sektörünün fonksiyonları,
Yönetime yönelik, makro hedeflerin belirlenmesi üretim faktörlerinin belirlenmesi ve gerekli planın yapılması açısından yönetim ve yönlendirici fonksiyonu vardir. Politika belirleme israfi onleme gibi fonksiyonlar vardır. Harcama bölümü buna dahildir.
Üretime yönelik, üretim faktörlerinin sağlanması ve bunların amaçlar doğrultusunda kullanımını ulusal ekonomi içinde belirleme. Devlet önemli bir tüketici olduğu kadar önemli bir üreticidir de. Üretim faktörlere yön ve hedef verir. Verimlilik sağlama, 6- İstikrarı sağlamak icin kullanılan araçlar(devletin ekonomiye etki araçları) 1- yasama gücünü kullanabilir asgari ücret belirlenmesi. Taban tavan fiyat belirlenmesi. Kaynak arama faaliyetlerini dagitabilir. İthalat ve ihracatı yasaklayanilir. Ekonomik nir faaliyet yoktur.
bölüşümde etkinlik sağlanması, gelir ve servet dağıtımda etkinliktir. İş imkanları eğitim veraset intikaline yönelik politikalar vergi ve kamu harcamalari politikalarına dayanir.
Bolusum ekonomik istikrarın sağlanması cabalariyla desteklenen fiyat dengesinin korunması ile tam istihdamın ve kaynak dagiliminin etkinlik doğrultusunda belirlenen kamu isteklerinin gerçekleştirilmesi için önemlidir.
Talep yapısı için istihdam önemli.
İktisadi istikrarın sağlanması dengenin sağlanması ve korunması yanında iktisadi kalkınma ve büyüme düzeyini yukseltilmesidir. İstihdamın yukselmesi, enflasyon, dengeli olmalı. Bu istikrar için ortam ve koşullar sağlanmalı.
Kamu sektörü dar anlamda merkezi yönetim kuruluşları geniş anlamda merkezi ve yerl yönetim parafiskal kuruluşlar ve kamu girisimleridir.
Merkezi yönetim, yaşama organının denetimindedir. Yurutme organı içindedir. Genel bütçe sistemine dahildir. Toplumsal faydayi yukseltmek ve etkin işleyen.bir yapı amaçtır. Hiyerarşik bir düzen içinde her yana yöneliktir.
Yerel yönetimler, yerel nitelikteki ihtiyaçların tespit ve karsilanmasi için önem tasir.
Parafiskal kuruluşları, topluma sunulmasi gereken ve esas itibarıyla devletin anayasal görevlerinden olan anck devlet butcesi içerisinden gerçekleştirilmesi olumsuzluk yaratacak, finansmanalri özel olan kurumlardir. Sosyal güvenlik kurumları meslek kuruluşları ekonomik 5- ekonomik nitelikteki bazı kuruluşlarıdir. Kamu yarari fonksiyonu bulunmakla birlikte kendi üyelerine fayda sağlar. Kendi gelirlerini kendi sağlar.
Kamu girisimcileri, millilestirilmis sınai ve ticari mal ve hizmet üretim alanlaridir. Özel mal ve hizmetlerdir. Kamu iktisadi teşebbüsledir.
Kamu sektörünün fonksiyonları,
Yönetime yönelik, makro hedeflerin belirlenmesi üretim faktörlerinin belirlenmesi ve gerekli planın yapılması açısından yönetim ve yönlendirici fonksiyonu vardir. Politika belirleme israfi onleme gibi fonksiyonlar vardır. Harcama bölümü buna dahildir.
Üretime yönelik, üretim faktörlerinin sağlanması ve bunların amaçlar doğrultusunda kullanımını ulusal ekonomi içinde belirleme. Devlet önemli bir tüketici olduğu kadar önemli bir üreticidir de. Üretim faktörlere yön ve hedef verir. Verimlilik sağlama, 6- İstikrarı sağlamak icin kullanılan araçlar(devletin ekonomiye etki araçları) 1- yasama gücünü kullanabilir asgari ücret belirlenmesi. Taban tavan fiyat belirlenmesi. Kaynak arama faaliyetlerini dagitabilir. İthalat ve ihracatı yasaklayanilir. Ekonomik nir faaliyet yoktur.
2-maliye politikası kapsamında bu isleri yapabilir. A) gelir politikası, vergiler ve ithalat uygulanan KDV B) harcama politikası, Kamu harcamaları Atıl kaynakları etkinlestirme KİK Destekleeme politikası Düşük faizli krediler (gorev zararı) Mazot destegi vb Kamu harcamalarıyla ilgili alımlar İşletme zararı- gorev zararı C) bütçe borç yönetim politikası hangi kesimlerden ne kadar miktarda borclanilacagini belirler.
Genel bütçeler gelir elde etmeye haizdirler. Özel bütçeler ise kendi gelirlerini elde etmelerine rağmen eksiklik halinde gene bütçeden ödenek alır. Düzenleyici ve denetleyici kurumlar ise kendi gelir ve giderlerinden tamamen kendileri sorumludur. Dar anlamda kamu sektörü, sadece ve sadece merkezi yönetimdir. Genel bütçeli idarelerdir. Konseyde Kamu, dar anlamda kamu sektörü +SGK+mahali idareler+kitler+fonlar+ özel bütçeli ddk + parafiskal kuruluşlar+ kamu yararına çalışan kurumlar
Fonlar, yasayla kurulur. Sayıştay denetimine tabidir Parafiskal kuruluşlar, meslek kuruluşları, iktisadi sosyal kuruluşlar
Dar anlamdaki kamu sektörünün açık, bütçe açığı. konseyde kamuda açık ise kamu kesimi borçlanma gereğidir koruyucu devlet ve sosyal devlet ayrımı kendini kamu hizmetinde de gösterir.
Kamu hizmetlerinin.niteliği, toplumun musterek nitelikteki ihtiyaclarinin karsilanmasi bakımından devletin yapmak durumunda bulunduğu hizmetler kamu hizmetlerdir. Kamu yarari ve verimlilik ilkerine göre yürütülurler. Ekonomide yön sağlama tam istihdam yarasir bir yaşam adil gelir dagilimi...
Kamu hizmetlerinin ayrımı, Kamu hizmetleri nedir? Toplumsal. Fayda sağlayan özel sektörden farklılık gösteren mal ve hizmetlerdir.
Kamu hizmetlerinin.niteliği, toplumun musterek nitelikteki ihtiyaclarinin karsilanmasi bakımından devletin yapmak durumunda bulunduğu hizmetler kamu hizmetlerdir. Kamu yarari ve verimlilik ilkerine göre yürütülurler. Ekonomide yön sağlama tam istihdam yarasir bir yaşam adil gelir dagilimi...
Kamu hizmetlerinin ayrımı, Kamu hizmetleri nedir? Toplumsal. Fayda sağlayan özel sektörden farklılık gösteren mal ve hizmetlerdir.
1- tam kamusal savunma adalet iç güvenliktir. Devletin devlet olma vasfına dayanır. Tüm topluma fayda saglar. Tüm toplumu kapsar. Üretim ve tüketimleri zorunluluğa dayanır. Piyasaya konu olmazlar. Vergi ve harçlar yoluyla finansman sağlarlar. Bir bütün halinde üretilir ve tüketilirler. Anında tüketilirler. Stok mümkün değildir. Sadece devlet uretebilir.
Toplumsal ihtiyaçları karşılamaya yönelik
Faydanin bölünmemesi ve herkesi kapsaması
Piyasaya konu olmama
Kararlarin alıniş biçimi siyasi süreçtir. Oy
Toplumsal ihtiyaçları karşılamaya yönelik
Faydanin bölünmemesi ve herkesi kapsaması
Piyasaya konu olmama
Kararlarin alıniş biçimi siyasi süreçtir. Oy
2-yarı kamusal topluma fayda sağlayan ancak toplumsal yerine bireysel tüketime dayalidir. Egitim saglık. Fayda olculebilir. Finansman vergi veya hizmet karşılığı alınan bedellerdir fiyatlandirilabilir ve piyasaya konu olurlar. Alınır satılırlar.
Ekstra sosyal fayda vardır. Tamamen piyasaya bırakılması sakıncalıdır.
Piyasa tarafından üretebilecek bazı mal ve hizmetlerin dışsa yada kayıplar toplumsal fayda ve maliyetler dikkate alınarak toplumsal nitelik kazanırlar. 8- özel mallar fayda bireye yöneliktir. Kisisellestirilebilir. Tam kamusalin zittidir. Fayda ve zarar dengeleme amaçlamış.
Doğal tekel olma sürecinde devlet de dahil olabilir. Piyasadaki Dengeyi sağlamak adina. Optimal uretimin sağlanması
Ekstra sosyal fayda vardır. Tamamen piyasaya bırakılması sakıncalıdır.
Piyasa tarafından üretebilecek bazı mal ve hizmetlerin dışsa yada kayıplar toplumsal fayda ve maliyetler dikkate alınarak toplumsal nitelik kazanırlar. 8- özel mallar fayda bireye yöneliktir. Kisisellestirilebilir. Tam kamusalin zittidir. Fayda ve zarar dengeleme amaçlamış.
Doğal tekel olma sürecinde devlet de dahil olabilir. Piyasadaki Dengeyi sağlamak adina. Optimal uretimin sağlanması
erdemli mallar toplumun moral degerlerine yöneliktir. Sosyal devlet olmanın sonucudur. Huzur evi vb. Konut olanakları kamu sağlık tesisleri sosyal sorunları önlemek.
Kaynakların etkin dagilimi, para piyasasına doğrudan veya dolaylı müdahalelerle sağlanır. Kamu malları oy ile belirlenir. Siyasi karar. Üretim ve dagilim politikası. Kamu hizmetleri elde edilen ödemeler ile degil alınan vergilerle ve bütçe ile karsilanir. Bu sebeple siyasi kararla belirlenmelidir.
Dissallik, Disallik, bir ekonomik birimin yapmış olduğu üretim veya tüketim faaliyetlerinin diğer bir ekonomik faaliyetleri üzerindeki olumlu veya olumsuz etkilerdir. Olumlu olursa bolunemiyorsa herkes yararlanıyorsa dissalik maksimumdur. Oncelikle bireysel kısmı dışlama varsa bireysel toplumsal dışlama tama yakınsa özel maldir. Dissallik konusunda denge sağlanmalıdır. Fayda ve maliyet. Dışsallik ile kaynak dagilimi arasındaki denge sağlanır yada bozulur.
Os. Harcamaları kısar gelirine göre harcama yapar. Devlet harcama kısmaz. Os kar amacı güder. Devlet toplumsal fayda güder. Üretim teknikleri farklıdır. Disallik minimumdur. Devlette dissalik tama yakındır.
Os. Harcamaları kısar gelirine göre harcama yapar. Devlet harcama kısmaz. Os kar amacı güder. Devlet toplumsal fayda güder. Üretim teknikleri farklıdır. Disallik minimumdur. Devlette dissalik tama yakındır.
özel mallar fayda bireye yöneliktir. Kisisellestirilebilir. Tam kamusalin zittidir. Fayda ve zarar dengeleme amaçlamış.
Doğal tekel olma sürecinde devlet de dahil olabilir. Piyasadaki Dengeyi sağlamak adina. Optimal uretimin sağlanması
Doğal tekel olma sürecinde devlet de dahil olabilir. Piyasadaki Dengeyi sağlamak adina. Optimal uretimin sağlanması
erdemli mallar toplumun moral degerlerine yöneliktir. Sosyal devlet olmanın sonucudur. Huzur evi vb. Konut olanakları kamu sağlık tesisleri sosyal sorunları önlemek.
Kaynakların etkin dagilimi, para piyasasına doğrudan veya dolaylı müdahalelerle sağlanır. Kamu malları oy ile belirlenir. Siyasi karar. Üretim ve dagilim politikası. Kamu hizmetleri elde edilen ödemeler ile degil alınan vergilerle ve bütçe ile karsilanir. Bu sebeple siyasi kararla belirlenmelidir.
Dissallik, Disallik, bir ekonomik birimin yapmış olduğu üretim veya tüketim faaliyetlerinin diğer bir ekonomik faaliyetleri üzerindeki olumlu veya olumsuz etkilerdir. Olumlu olursa bolunemiyorsa herkes yararlanıyorsa dissalik maksimumdur. Oncelikle bireysel kısmı dışlama varsa bireysel toplumsal dışlama tama yakınsa özel maldir. Dissallik konusunda denge sağlanmalıdır. Fayda ve maliyet. Dışsallik ile kaynak dagilimi arasındaki denge sağlanır yada bozulur.
Os. Harcamaları kısar gelirine göre harcama yapar. Devlet harcama kısmaz. Os kar amacı güder. Devlet toplumsal fayda güder. Üretim teknikleri farklıdır. Disallik minimumdur. Devlette dissalik tama yakındır.
9- marjinal sosyal fayda ile marjinal sosyal maliyetler arasındaki ilişkinin optimal olması için devlet kamu hizmetlerini planlamali ve uygulanmalıdır.
Vergilendirme
Dışsal maliyete neden olan faliyetleri daraltmak için mali yardımda bulunma
Zarara uğrayan tarafa tazminat verilmesi
Zarar verene tanınmayan bazı hakların zarar gorene tanınması
Dissallik, Disallik, bir ekonomik birimin yapmış olduğu üretim veya tüketim faaliyetlerinin diğer bir ekonomik faaliyetleri üzerindeki olumlu veya olumsuz etkilerdir. Olumlu olursa bolunemiyorsa herkes yararlanıyorsa dissalik maksimumdur. Oncelikle bireysel kısmı dışlama varsa bireysel toplumsal dışlama tama yakınsa özel maldir. Dissallik konusunda denge sağlanmalıdır. Fayda ve maliyet. Dışsallik ile kaynak dagilimi arasındaki denge sağlanır yada bozulur.
Os. Harcamaları kısar gelirine göre harcama yapar. Devlet harcama kısmaz. Os kar amacı güder. Devlet toplumsal fayda güder. Üretim teknikleri farklıdır. Disallik minimumdur. Devlette dissalik tama yakındır.
9- marjinal sosyal fayda ile marjinal sosyal maliyetler arasındaki ilişkinin optimal olması için devlet kamu hizmetlerini planlamali ve uygulanmalıdır.
Vergilendirme
Dışsal maliyete neden olan faliyetleri daraltmak için mali yardımda bulunma
Zarara uğrayan tarafa tazminat verilmesi
Zarar verene tanınmayan bazı hakların zarar gorene tanınması
Kamu giderleri ve nitelikleri,
Kamu ihtiyaclarinin karsilanmasi amacıyla yapılan harcamalar.yetkili kişilerce yasal süreç kapsamında yapılabilir.
Kamu giderlerinin ölçülmesi, belirlenme şebebi kaynakların paylaşımında oranli ve faydalı dağılım icin, özel/ kamu giderlerini ayırmak.
1- ayrılan kaynakları görmek icin(genel)
2- kısmı ölçüm yapılabilir, eğitme harcanan miktar vb.
3- uluslararası karşılaştırmalarda kullanmak icin. Ornek alınabilir modelleme Coğrafi olarak benzer olmalı (savaş yer tarım vb) GSMH yapılarının benzer olması gerekir. İcerik olarak.
Kamu ihtiyaclarinin karsilanmasi amacıyla yapılan harcamalar.yetkili kişilerce yasal süreç kapsamında yapılabilir.
Kamu giderlerinin ölçülmesi, belirlenme şebebi kaynakların paylaşımında oranli ve faydalı dağılım icin, özel/ kamu giderlerini ayırmak.
1- ayrılan kaynakları görmek icin(genel)
2- kısmı ölçüm yapılabilir, eğitme harcanan miktar vb.
3- uluslararası karşılaştırmalarda kullanmak icin. Ornek alınabilir modelleme Coğrafi olarak benzer olmalı (savaş yer tarım vb) GSMH yapılarının benzer olması gerekir. İcerik olarak.
Genel ölçüm toplam kamu harcamaları/ GSMH kısmı ölçüm x harcamaları / GSMH
GSYIH
Cari günlük fiyat sabit fiyat ise istikrarlı bir yıl baz alinir. Net miktardaki değişim görülür üretimdeki büyüme farkedilir.
Faktör fiyatları iş gücü sermaye girisimci digak kaynak maliyet değerlerini baz alır.
Toplam kamu harcamalari + enflasyon/ gsmh + enflo net mi brut mu ikisi decari ya da sabit ise değişim olmaz. Nettir.
Artış nedenleri, artış nedenleri.en önemli ölçüm sebebidir. Wagner sürekli bir artış olduğunu kabul eder. Sıçrama teorisi ise ani yükselişleri ve dönemin bitiminde başlangıç yerinden başlamayisını araştırıyor. Sıçrama hipotezi ek vergilendirmedn vazgecmemesi ekonomik siyasi kriz savaş dogal afetlerdir.
Cari günlük fiyat sabit fiyat ise istikrarlı bir yıl baz alinir. Net miktardaki değişim görülür üretimdeki büyüme farkedilir.
Faktör fiyatları iş gücü sermaye girisimci digak kaynak maliyet değerlerini baz alır.
Toplam kamu harcamalari + enflasyon/ gsmh + enflo net mi brut mu ikisi decari ya da sabit ise değişim olmaz. Nettir.
Artış nedenleri, artış nedenleri.en önemli ölçüm sebebidir. Wagner sürekli bir artış olduğunu kabul eder. Sıçrama teorisi ise ani yükselişleri ve dönemin bitiminde başlangıç yerinden başlamayisını araştırıyor. Sıçrama hipotezi ek vergilendirmedn vazgecmemesi ekonomik siyasi kriz savaş dogal afetlerdir.
Görünüşte artış, ihtiyaçlada köklü bir değişim olmamasına karşın gider rakamlarinin artmasidir. Fiyat miktar arasındaki degisimle oluyorsa görünüştedir.
Nedenleri,
*enflasyon paranın satın alma gücünde azalış.100 tane okul 1000
100 tane okul 1200 enflasyon %20 gibi.
*Bütçe usulünün değişmesi safi usulden gayri safi usule geçiş
*para ekonomisinin yaygınlaşması
*ülke sinirlarinin veya nüfusun değişimi. Kısa vadeli donemler için geçerlidir. Ani göç durumu.
*hizmet niteliğindeki değişiklik miktar olarak.
*Ekonomik büyüme
Gerçek artış, kamu hizmetleri karşısında üretilen hizmetlerin miktarındaki değer artisidir.
Nedenleri,
ekonomik krizler
Teknolojik
Sosyal
Askeri
Siyasi
*enflasyon paranın satın alma gücünde azalış.100 tane okul 1000
100 tane okul 1200 enflasyon %20 gibi.
*Bütçe usulünün değişmesi safi usulden gayri safi usule geçiş
*para ekonomisinin yaygınlaşması
*ülke sinirlarinin veya nüfusun değişimi. Kısa vadeli donemler için geçerlidir. Ani göç durumu.
*hizmet niteliğindeki değişiklik miktar olarak.
*Ekonomik büyüme
Gerçek artış, kamu hizmetleri karşısında üretilen hizmetlerin miktarındaki değer artisidir.
Nedenleri,
ekonomik krizler
Teknolojik
Sosyal
Askeri
Siyasi
kamu giderlerinin cesitleri,
* fonksiyonel ayrım, öngörülen amaçlara göre yapılır. Ayni hizmet birden fazla kuruluş tarafından yapılabilir. Örneğin sağlık giderleri kamu giderleri eğitim giderleri gibi...
Ancak kamu hizmetlerinin etkin ve başarılı bir şekilde yürütülmesi için kaynakların etkin olarak kullanılması gerekir.
Fonksiyonel olarak ayrımlar genel kamu savunma kamu düzeni ekonomik işler çeviri koruma sağlık hizmeti eğitim gibi.
2-Mal ve hizmet alım giderleri + transfer ve yardımlar ayrimi
Mal ve hizmet alım giderleri devletin üretim faktörü dolayısıyla yapmak zorunda kaldı giderlerdir.
Transfer giderleri ekonomik sosyal ve mali nedenlerle gerekli olan kişilere yapılan fon aktarmalarını ifade etmektedir. transfer harcamaları için olmayan ekonomik sosyal yönden güçlü bir devlet için yapılır.
transfer harcamaları örnekler sosyal amaçlı transferler verilebilir sübvansiyonlar alanına girmektedir. Transfer giderleri mal alımı gibi olabileceği gibi karşılıksız olabilir.
Verimli giderler verimsiz giderler ayrımı
ekonominin üretim kapasitesini artıran ve kamu gelirlerinden artis sağlayan giderler verimli diğerleri ise verimsiz giderlerdir. Milli hasılada artış olup olmadığına bakılır. Diğer görüş ise yapılan kamu giderleri özel sektörün üretim kapasitesini artıracak buna bağlı olarak milli hasılayi artıracak ise verimlidir. Kullanışlı değildir.
Cari giderler yatırım giderleri ayrımı
Devletin tüketim malları alımına yönelik harcamaları cari sermaye oluşumu ile ilgili giderler işte yatırım giderlerdir
13- bu ayrım sosyo ekonomik politikaların planlaması ve bu çerçevede kaynaklara gönderilmesi bakımından önemlidir.
Yatırım giderleri ve cari giderler birbirini tamamlar. Yatırım giderleri dayanıklı nitelikte faydası birden fazla yıllara yaygın mallardır. Cari Mallar nitelikli itibariyla her yıl tekrarlanır. Bu ayrım kaynakların etkin kullanımı diğer taraftan dengeli kalkinma ve istihtam düzeyinin yükseltilmesi bakımından önemlidir.
Diğer ayrımlar.
*Kamu giderlerinin gideri yapan birimlere göre ayrımı; merkezi ve yerel yönetim buna ek olarak hizmet birimleri dikkate alınarak yapılan ayrımda bulunur. Eğitim hizmetleri milli eğitim bakanlığı tarafından yapılır.
Önemi ise gerçekleşecek kamu hizmetinin kuruluşlara dağıtımında en uygun kurumun seçilmesi verimliliği artırma kontrol ve denetimin etkinleştirilmesi sapmaların giderilmesi israfın önlenmesi
* fonksiyonel ayrım, öngörülen amaçlara göre yapılır. Ayni hizmet birden fazla kuruluş tarafından yapılabilir. Örneğin sağlık giderleri kamu giderleri eğitim giderleri gibi...
Ancak kamu hizmetlerinin etkin ve başarılı bir şekilde yürütülmesi için kaynakların etkin olarak kullanılması gerekir.
Fonksiyonel olarak ayrımlar genel kamu savunma kamu düzeni ekonomik işler çeviri koruma sağlık hizmeti eğitim gibi.
2-Mal ve hizmet alım giderleri + transfer ve yardımlar ayrimi
Mal ve hizmet alım giderleri devletin üretim faktörü dolayısıyla yapmak zorunda kaldı giderlerdir.
Transfer giderleri ekonomik sosyal ve mali nedenlerle gerekli olan kişilere yapılan fon aktarmalarını ifade etmektedir. transfer harcamaları için olmayan ekonomik sosyal yönden güçlü bir devlet için yapılır.
transfer harcamaları örnekler sosyal amaçlı transferler verilebilir sübvansiyonlar alanına girmektedir. Transfer giderleri mal alımı gibi olabileceği gibi karşılıksız olabilir.
Verimli giderler verimsiz giderler ayrımı
ekonominin üretim kapasitesini artıran ve kamu gelirlerinden artis sağlayan giderler verimli diğerleri ise verimsiz giderlerdir. Milli hasılada artış olup olmadığına bakılır. Diğer görüş ise yapılan kamu giderleri özel sektörün üretim kapasitesini artıracak buna bağlı olarak milli hasılayi artıracak ise verimlidir. Kullanışlı değildir.
Cari giderler yatırım giderleri ayrımı
Devletin tüketim malları alımına yönelik harcamaları cari sermaye oluşumu ile ilgili giderler işte yatırım giderlerdir
13- bu ayrım sosyo ekonomik politikaların planlaması ve bu çerçevede kaynaklara gönderilmesi bakımından önemlidir.
Yatırım giderleri ve cari giderler birbirini tamamlar. Yatırım giderleri dayanıklı nitelikte faydası birden fazla yıllara yaygın mallardır. Cari Mallar nitelikli itibariyla her yıl tekrarlanır. Bu ayrım kaynakların etkin kullanımı diğer taraftan dengeli kalkinma ve istihtam düzeyinin yükseltilmesi bakımından önemlidir.
Diğer ayrımlar.
*Kamu giderlerinin gideri yapan birimlere göre ayrımı; merkezi ve yerel yönetim buna ek olarak hizmet birimleri dikkate alınarak yapılan ayrımda bulunur. Eğitim hizmetleri milli eğitim bakanlığı tarafından yapılır.
Önemi ise gerçekleşecek kamu hizmetinin kuruluşlara dağıtımında en uygun kurumun seçilmesi verimliliği artırma kontrol ve denetimin etkinleştirilmesi sapmaların giderilmesi israfın önlenmesi
*Adi olağanüstü kamu giderleri ayrımı
Karşılaşılması söz konusu ihtiyaçların ve dolayısıyla yapılan giderlerin ortaya çıkış sıklığı önem taşır. Kamu giderlerinin önceden öngörülebilir olması ile ilgilidir. Bütçe döneminin bir yıl içerisinde belirlenen bölümde ise olagân değilse olağanüstüdur.
*Zorunlu ve ihtiyari giderler ayrımı
Karşılaşılması söz konusu ihtiyaçların ve dolayısıyla yapılan giderlerin ortaya çıkış sıklığı önem taşır. Kamu giderlerinin önceden öngörülebilir olması ile ilgilidir. Bütçe döneminin bir yıl içerisinde belirlenen bölümde ise olagân değilse olağanüstüdur.
*Zorunlu ve ihtiyari giderler ayrımı
kamu giderlerinin kontrolü ve etkinliği
Buradaki asıl önemli konu kim tarafından ve hangi amaçla yapılacağını
* kamu giderleri ile özel giderler arasında doğru bir denge kurulmasını sağlar.
* sahip olunan kaynaklar ile altarnetif kullanım odakları arasında kaynak dağılımında etkinlik sağlar.
* istenilen amacın elde geldiği ölçüde ucuz yapılmasını ongörür.
*Sahtekarlık ve hile yapılmasını engeller. Yasalara uygunluğunun araştırir.
** Maliyet fayda analizi ve planlama programlama ve bütçeleme sistemi uygulaması
Maliyet fayda analizleri
Yüklenilmiş hizmetlerinin etkin şekilde yapılması için maliyet ve fayda arasındaki bağlantı kurulmali. Bu analiz ile sosyal faydanin sosyal maliyet ile dengelenmesini sağlar. Piyasa fiyatının uygulamadığı bölümlerde önemlidir.
Üç aşaması mevcuttur birincisi göz önüne alınan kalemlerin maliye ve faydaları listelenir. Ikincisi onlara değer biçilir. Son olarak değerler karşılaştırılır ve kalemlerde azaltma yapılır.
Özel hesaplamadan farklı olarak sosyal fayda maliyet göz önüne alınır. Maliyet fayda analizi kamu hizmetlerinin parasal değerleri ile ilgilenmeyi amaçlamakta olup ancak bunun yaklaşım yöntemleri ile sınırlı ölçüde yapılabilmesi olanağıı verir.
* planlama programlama ve bütçeleme sistemleri
Kısmi şekilde yapılan maliyet fayda karşılaştırılmasının tüm devlet harcamaları ile ilgili programlara hatta maliyet fayda analizi nin indir uygulama alanı bulamadıgi işlemleri uygulanır. Girdi çıktı ilişkilerinin belirlenmesi ve yeniden orğanize edilmesi önem taşımaktadır classic hesaplama paranın harcandığı masraf yerin yapısı ile ilgilenmekte iken planlama programlama bütçeleme sistemi belirli amaçların başarılması ile ilgili maliyetlerle ilgilenmektedir. toplumsal karakterdeki malların maliyet fayda karşılaştırmasın yapılması çok güçtür.
Kurumların harcama programları düzenlenmesini öngörüleri. Daha uzun dönemler için harcama programı ihtiyacının karşılanmasıni butcenin etkinliği ile ilgili standartların uygulanmasıni ve buna bağlı olarak geliştirilen uygulama ve harcama programlarına maliyet fayda dizlerinin uygulamasını gerektirmektedir.
Kamu giderlerinin fonksiyonları
Kamu giderlerinin fonksiyonları kamu hizmetlerinin amaç ve fonksiyonları ile ilgilidir. Klasik ekonomik görüş ve günümüz ekonomisi.
* sahip olunan kaynaklar ile altarnetif kullanım odakları arasında kaynak dağılımında etkinlik sağlar.
* istenilen amacın elde geldiği ölçüde ucuz yapılmasını ongörür.
*Sahtekarlık ve hile yapılmasını engeller. Yasalara uygunluğunun araştırir.
** Maliyet fayda analizi ve planlama programlama ve bütçeleme sistemi uygulaması
Maliyet fayda analizleri
Yüklenilmiş hizmetlerinin etkin şekilde yapılması için maliyet ve fayda arasındaki bağlantı kurulmali. Bu analiz ile sosyal faydanin sosyal maliyet ile dengelenmesini sağlar. Piyasa fiyatının uygulamadığı bölümlerde önemlidir.
Üç aşaması mevcuttur birincisi göz önüne alınan kalemlerin maliye ve faydaları listelenir. Ikincisi onlara değer biçilir. Son olarak değerler karşılaştırılır ve kalemlerde azaltma yapılır.
Özel hesaplamadan farklı olarak sosyal fayda maliyet göz önüne alınır. Maliyet fayda analizi kamu hizmetlerinin parasal değerleri ile ilgilenmeyi amaçlamakta olup ancak bunun yaklaşım yöntemleri ile sınırlı ölçüde yapılabilmesi olanağıı verir.
* planlama programlama ve bütçeleme sistemleri
Kısmi şekilde yapılan maliyet fayda karşılaştırılmasının tüm devlet harcamaları ile ilgili programlara hatta maliyet fayda analizi nin indir uygulama alanı bulamadıgi işlemleri uygulanır. Girdi çıktı ilişkilerinin belirlenmesi ve yeniden orğanize edilmesi önem taşımaktadır classic hesaplama paranın harcandığı masraf yerin yapısı ile ilgilenmekte iken planlama programlama bütçeleme sistemi belirli amaçların başarılması ile ilgili maliyetlerle ilgilenmektedir. toplumsal karakterdeki malların maliyet fayda karşılaştırmasın yapılması çok güçtür.
Kurumların harcama programları düzenlenmesini öngörüleri. Daha uzun dönemler için harcama programı ihtiyacının karşılanmasıni butcenin etkinliği ile ilgili standartların uygulanmasıni ve buna bağlı olarak geliştirilen uygulama ve harcama programlarına maliyet fayda dizlerinin uygulamasını gerektirmektedir.
Kamu giderlerinin fonksiyonları
Kamu giderlerinin fonksiyonları kamu hizmetlerinin amaç ve fonksiyonları ile ilgilidir. Klasik ekonomik görüş ve günümüz ekonomisi.
Kamu gelirleri
Devletin yüklenmiş bulunduğu görevler gerçekleştirebilmesi için gelire ihtiyaci vardir.
Işte devletin yüklendiği fonksiyonları gerçekleştirmek amacıyla anayasal sınırları içerisinde başvurdugu ve değerlendirdiği çeşitli kaynaklardan elde ettiği gelirin tümüne kamu gelirleri denir.
Dar anlamda kamu gelirleri merkezi yönetim tarafından çeşitli gelir kaynaklarından elde edilen gelirlerdir. Geniş anlamda ise yerel yönetim kuruluşları parafiskal kurumlar ve kamu iktisadi teşebbüslerinin gelirlrridir.
Kamu gelirleri nitelikleri itibariyle geniş ve dar anlamda incelenebilir. Dar anlamda kamu gelirleri cebir unsuru altında elde edilen olagan kaynaklardir. geniş anlamda ise çebri nitelikte olup olmaması önemli olmayan tüm gelir kaynaklarıdir. Resim harç şerefiye mulk teşebbüs gelirleri para basmaktan doğan gelirler bağışlar ganimet gibi gelir çeşitleri.
cebrilik tekrarlama sıklığı asli gelir kaynağı olması sağladıkları kaynakların durumu dikkate alınmak suretiyle iincelenebilir.
Vergiler devletin gelirin çok önemli bir bölümünü vergiler karşılar. Zorunlu bir ödeme olmaları karşılıksız olarak gerçek kişilerden para şeklinde olmaları bakımından diğer kamu gelirlerinden çok büyük ölçüde ayrılırlar. Karşılıksız ve cebri olma nitelikleri vergiye kamu geliri içerisinde ayri bir yer sağlamakta ve önem vermektedir.
Harçlar
Devletin toplum yararına sunduğu hizmetlerden ayrıca özel yarar elde edilmesi dolayısıyla alınan beden olarak tanımlanabilecek olan harçin şu özellikleri vardır.
*devletin yaptığı bir hizmet kişiye sağladığı bir özel fayda nedeniyle alınır.
* vergi gibi çebrilidir
* yapılan hizmet ticari ve sinai nitelikte değildir.vergilerden farklı olarak harçlarda özel bir karşılığı vardır.
Harç olarak ödenen tutar sağlanan faydayla orantılı olmalıdır yüksek olmamasi gerekir.
Vergiler gibi çebri bir yapıya sahip olan harçlar da kanunu ya da kanunun verdiği yetkiye dayanılarak uygulamaya konulur. Harçlar tahsili kolay az masraflı idaresi kolay karmaşık uygulamalara gerek göstermeyecek hile kaçakları önleyecek ya da güçleşecek bir şekilde olmalıdır.
resimler bir iş yada faaliyetin yapılmasına yetkili kuruluşlar tarafından izin verilmesi dolayısıyla yapılan bir odemedir. Karşılığı vardır harçlara benzer nitelikte dir.
Şerefiyeler toplumsal yarar sağlayan ayrıca gayrimenkul sahiplerine de belirli tutarda yarar sağlayan durumlarda tahsil edilen paradır. Eşit uygulamaları zordur. Daha çok yerel yönetimlerin uygulamasıdir.
ParaFiskal gelirler, belirli amaçların gerçekleştirilmesi için kurulan kamu veya yari kamu niteliğinde olan ekonomik sosyal ve mesleki kuruluşlarin kendi üyelerinden topladıgi aidatlar dir bütçe dışı bir kamu geliridir. sadece ilgili kuruluş ilkelerine yarar elde edilir. Oldukça yüksek maliyetlere sebep olduğu için bütçe dışından sağlanır.
cebri ve yasal bir ödeme olması para şeklinde gerçek ve tüzel kişilerden alınması yöntemiyle vergiye benzeyen ancak karşılığının bulunması nedeniyle vergiden ayrılan bir odemedir.
Para cezaları toplum bireylerinin kurallara uymama sebebiyle aldikları cezadır vergi cezaları ise vergide yanındaki hatadandir.
Amaç toplumun yasalarına saygılı davranmayı sağlamaktır.
*Mulk Teşebbüs özelleştirme gelirleri
* borçlanma gelirleri
* fonlar
* para basmaktan doğan gelirler
* Bağış yardım ganimet vb
Kamu Gelirlerinin ayrımı
*Cebri olup olmadıkları
* sağlandıkları kaynağın nitelikleri açısından ayrım
Özel ekonomik geliri kamu ekonomisi gelirleri olarak ikiye ayrılır. Özel Ekonomi gelirler devletin fertler gibi piyasa kurallarına uyarak elde ettigi gelirlerdir.
Devletin yüklenmiş bulunduğu görevler gerçekleştirebilmesi için gelire ihtiyaci vardir.
Işte devletin yüklendiği fonksiyonları gerçekleştirmek amacıyla anayasal sınırları içerisinde başvurdugu ve değerlendirdiği çeşitli kaynaklardan elde ettiği gelirin tümüne kamu gelirleri denir.
Dar anlamda kamu gelirleri merkezi yönetim tarafından çeşitli gelir kaynaklarından elde edilen gelirlerdir. Geniş anlamda ise yerel yönetim kuruluşları parafiskal kurumlar ve kamu iktisadi teşebbüslerinin gelirlrridir.
Kamu gelirleri nitelikleri itibariyle geniş ve dar anlamda incelenebilir. Dar anlamda kamu gelirleri cebir unsuru altında elde edilen olagan kaynaklardir. geniş anlamda ise çebri nitelikte olup olmaması önemli olmayan tüm gelir kaynaklarıdir. Resim harç şerefiye mulk teşebbüs gelirleri para basmaktan doğan gelirler bağışlar ganimet gibi gelir çeşitleri.
cebrilik tekrarlama sıklığı asli gelir kaynağı olması sağladıkları kaynakların durumu dikkate alınmak suretiyle iincelenebilir.
Vergiler devletin gelirin çok önemli bir bölümünü vergiler karşılar. Zorunlu bir ödeme olmaları karşılıksız olarak gerçek kişilerden para şeklinde olmaları bakımından diğer kamu gelirlerinden çok büyük ölçüde ayrılırlar. Karşılıksız ve cebri olma nitelikleri vergiye kamu geliri içerisinde ayri bir yer sağlamakta ve önem vermektedir.
Harçlar
Devletin toplum yararına sunduğu hizmetlerden ayrıca özel yarar elde edilmesi dolayısıyla alınan beden olarak tanımlanabilecek olan harçin şu özellikleri vardır.
*devletin yaptığı bir hizmet kişiye sağladığı bir özel fayda nedeniyle alınır.
* vergi gibi çebrilidir
* yapılan hizmet ticari ve sinai nitelikte değildir.vergilerden farklı olarak harçlarda özel bir karşılığı vardır.
Harç olarak ödenen tutar sağlanan faydayla orantılı olmalıdır yüksek olmamasi gerekir.
Vergiler gibi çebri bir yapıya sahip olan harçlar da kanunu ya da kanunun verdiği yetkiye dayanılarak uygulamaya konulur. Harçlar tahsili kolay az masraflı idaresi kolay karmaşık uygulamalara gerek göstermeyecek hile kaçakları önleyecek ya da güçleşecek bir şekilde olmalıdır.
resimler bir iş yada faaliyetin yapılmasına yetkili kuruluşlar tarafından izin verilmesi dolayısıyla yapılan bir odemedir. Karşılığı vardır harçlara benzer nitelikte dir.
Şerefiyeler toplumsal yarar sağlayan ayrıca gayrimenkul sahiplerine de belirli tutarda yarar sağlayan durumlarda tahsil edilen paradır. Eşit uygulamaları zordur. Daha çok yerel yönetimlerin uygulamasıdir.
ParaFiskal gelirler, belirli amaçların gerçekleştirilmesi için kurulan kamu veya yari kamu niteliğinde olan ekonomik sosyal ve mesleki kuruluşlarin kendi üyelerinden topladıgi aidatlar dir bütçe dışı bir kamu geliridir. sadece ilgili kuruluş ilkelerine yarar elde edilir. Oldukça yüksek maliyetlere sebep olduğu için bütçe dışından sağlanır.
cebri ve yasal bir ödeme olması para şeklinde gerçek ve tüzel kişilerden alınması yöntemiyle vergiye benzeyen ancak karşılığının bulunması nedeniyle vergiden ayrılan bir odemedir.
Para cezaları toplum bireylerinin kurallara uymama sebebiyle aldikları cezadır vergi cezaları ise vergide yanındaki hatadandir.
Amaç toplumun yasalarına saygılı davranmayı sağlamaktır.
*Mulk Teşebbüs özelleştirme gelirleri
* borçlanma gelirleri
* fonlar
* para basmaktan doğan gelirler
* Bağış yardım ganimet vb
Kamu Gelirlerinin ayrımı
*Cebri olup olmadıkları
* sağlandıkları kaynağın nitelikleri açısından ayrım
Özel ekonomik geliri kamu ekonomisi gelirleri olarak ikiye ayrılır. Özel Ekonomi gelirler devletin fertler gibi piyasa kurallarına uyarak elde ettigi gelirlerdir.
kamu gelirleri ise devletin egemenlik gücü dolayısıyla elde ettigi gelirler.
* Gelirin sürekliliği açısından ayrım
Bütçe tahminlerini ne kadar tutarlı yapılıp yapılmadığı için önemlidir butce teknigindeki tecrübenin veya bilgisizliğin ortaya çıkmasını sağlar önemlidir olagân olagân dışı kamu geliri
vergiler devletin kamu harcamalarına finansman sağlamak amacıyla gerçek ve tüzel kişilerden egemenlik gücüne dayanarak karşıliksiz olan zora dayalı olarak alınmış paralardır.
Verginin kural olarak herkese yönelik olması ödeme gücüne göre alınması aynı durumda olanlar da aynı alınması ilkeleri
* devlet, devlet olma vasfina dayanarak vergi alır. Devredilemezdir. Anayasa 73 üncü maddesine göre yaşama organın yetkisi olan vergilendirme bakanlar kuruluna devredilebilir.
* Amacı, giderlerin sağlamasıdır başka amaçla alinamaz bu temel kuralıdır her şey bütçeden karşılanıyor bu sebeple titiz davranılması gerekir.
* Gerçek ve tüzel kişiler den alınır mali gücüne göre herkesten vatandaşlık ilkesine dayalı değildir vergilendirme sürecine herkes dahil olur. Sağ ve tam doğan herkes vergi sorumlusudur.
# vergiler egemenlik gücüne dayanarak alınır egemenlik tartışması mevcutsa burada vergilendirme yetkisine bakılır. Vergi kanunlarının uygulanabileceği egemenlik alanını ifade eder. Siyasi sınirlar vergi sinirlaridir uyrugunda olan her insanlar olduğu devletin kanunlarına göre vergi verir yurtdışındaki insanların ödediği vergiler gibi.
siyasi sınır uyruk ile belirlenir mali sınır ise mali sınırlar gümrük hattının içinde kalan yerlerdir. bunun istisnası serbest bölgedir. Bu alan vergilendirme dışında kalır.
* Vergiler karşılıksızdır vergilerin karşılığı toplumsaldır kamu hizmeti giderlerini karşılar
* zora dayanir.cebri uygulama ile karşı karşıya kalır ödenmediği halde vergi ödenmesinin aksamasinda cebri icra ancak vergi beyanında bir yanlışlık yapılırsa vergide azaltma olmuşsa ceza ile karşılaşır.
Verginin amaçları mali amaç mali olmayan amac
Mali amaç kamu harcamalarına yeterli düzeyde finansman sağlamaktir. Yeterli demek mali gücü oranında kişilerde vergi alınması aşırı vergilendirme yapılmamasıdır./fiskal amaç denir.
* mali olmayan amac mali olmayan amaçlar ise sosyal ve ekonomik nedenlerle olabilir dergiler ekonominin dengelenmesi gibi. Ve ekonomik amaçların yanında ayrıca mali amaçlarda içerir.
Gümrük vergileri malikolmayan amaçlar içerir çünkü dış ve iç piyasa arasındaki dengenin sağlanmasında amaçlar. İktisadi amaçtır
* Gelirin sürekliliği açısından ayrım
Bütçe tahminlerini ne kadar tutarlı yapılıp yapılmadığı için önemlidir butce teknigindeki tecrübenin veya bilgisizliğin ortaya çıkmasını sağlar önemlidir olagân olagân dışı kamu geliri
vergiler devletin kamu harcamalarına finansman sağlamak amacıyla gerçek ve tüzel kişilerden egemenlik gücüne dayanarak karşıliksiz olan zora dayalı olarak alınmış paralardır.
Verginin kural olarak herkese yönelik olması ödeme gücüne göre alınması aynı durumda olanlar da aynı alınması ilkeleri
* devlet, devlet olma vasfina dayanarak vergi alır. Devredilemezdir. Anayasa 73 üncü maddesine göre yaşama organın yetkisi olan vergilendirme bakanlar kuruluna devredilebilir.
* Amacı, giderlerin sağlamasıdır başka amaçla alinamaz bu temel kuralıdır her şey bütçeden karşılanıyor bu sebeple titiz davranılması gerekir.
* Gerçek ve tüzel kişiler den alınır mali gücüne göre herkesten vatandaşlık ilkesine dayalı değildir vergilendirme sürecine herkes dahil olur. Sağ ve tam doğan herkes vergi sorumlusudur.
# vergiler egemenlik gücüne dayanarak alınır egemenlik tartışması mevcutsa burada vergilendirme yetkisine bakılır. Vergi kanunlarının uygulanabileceği egemenlik alanını ifade eder. Siyasi sınirlar vergi sinirlaridir uyrugunda olan her insanlar olduğu devletin kanunlarına göre vergi verir yurtdışındaki insanların ödediği vergiler gibi.
siyasi sınır uyruk ile belirlenir mali sınır ise mali sınırlar gümrük hattının içinde kalan yerlerdir. bunun istisnası serbest bölgedir. Bu alan vergilendirme dışında kalır.
* Vergiler karşılıksızdır vergilerin karşılığı toplumsaldır kamu hizmeti giderlerini karşılar
* zora dayanir.cebri uygulama ile karşı karşıya kalır ödenmediği halde vergi ödenmesinin aksamasinda cebri icra ancak vergi beyanında bir yanlışlık yapılırsa vergide azaltma olmuşsa ceza ile karşılaşır.
Verginin amaçları mali amaç mali olmayan amac
Mali amaç kamu harcamalarına yeterli düzeyde finansman sağlamaktir. Yeterli demek mali gücü oranında kişilerde vergi alınması aşırı vergilendirme yapılmamasıdır./fiskal amaç denir.
* mali olmayan amac mali olmayan amaçlar ise sosyal ve ekonomik nedenlerle olabilir dergiler ekonominin dengelenmesi gibi. Ve ekonomik amaçların yanında ayrıca mali amaçlarda içerir.
Gümrük vergileri malikolmayan amaçlar içerir çünkü dış ve iç piyasa arasındaki dengenin sağlanmasında amaçlar. İktisadi amaçtır
Gelir vergisi iki amacı dengeler kişiye göre değişkenlik gösterir yatırım ve sermaye çoğunluğuna göre vergi verir.
Derginin teorik açıdan değerlendirilmesi *değişim görüşüyle açıklaması
Yararlanilan kamu hizmetinden dolayı ödeme yapılması. vergiler kamu hizmetinin bedelidir. Bu durumda vergi ödeme gücü bulunmayan insanlar kamu hizmetinden yararlanamayacaklar mı?
mükellefin devlete odedigi vergi ile elde ettiği yarar eşit değildir.
verginin sigorta primi görüşü ile açıklaması vergi toplum bireylerinin mal ve mulklerini güvenlik altında bulunduran devletin bu hizmetlerin karşılığı olarak ödemiş oldukları bir sigorta primine benzetiliyor
Sigorta şirketlerinin amacı karlilıktır. Devletin amacı kamu yararıdir sigorta pirimi sigorta kuruluşunun sınırlı faaliyetlerini görmesi için ken devlet vergilerle sağladığı geliri her türlü amaç doğrultusunda harcar.
Verginin sosyal üretim giderlerine katılma payı olarak
Devlet sosyal yönetimi katılırsa alacağına karşılık vergidir. sosyal bir mal üretimi. devlet kendi gücüyle üretir ve karşılık alır. Arz ve talep eğrisinin birleştiği yere göre fiyatlandırma yapılır ancak devlet bu noktaya göre vergilendirme yapmaz. Devletin temel ilkesi kişinin mali gücüne göre vergi salmaktir.
Verginin konusu nin vergilendirileceği ile ilgilidir verginin konusu amacı kapsar
Konunun.eksikliği halinde fiilen uygulaması mümkün değildir anayasa mahkemesinde iptal kararına yol açar. Unutmamak gerekir ki verginin konusu vergi yetkisini sınırlar. Verginin konusu doğrudan vergi konulan veya dolaylı olarak vergi konulan bir hukuki işlem veya iktisadi bir olaydir.
Gelir bir kişinin bir takvim yılı içerisinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır. Gelir Vergi kanununun kapsamı
Birey esastır
Elde edilmiş gelirlerden bahsedilir
verginin matrahı vergi alırken gelirin ne kadarından vergi olacağının belirlenmesidir. Değer olabileceği gibi miktar da olabilir
Derginin teorik açıdan değerlendirilmesi *değişim görüşüyle açıklaması
Yararlanilan kamu hizmetinden dolayı ödeme yapılması. vergiler kamu hizmetinin bedelidir. Bu durumda vergi ödeme gücü bulunmayan insanlar kamu hizmetinden yararlanamayacaklar mı?
mükellefin devlete odedigi vergi ile elde ettiği yarar eşit değildir.
verginin sigorta primi görüşü ile açıklaması vergi toplum bireylerinin mal ve mulklerini güvenlik altında bulunduran devletin bu hizmetlerin karşılığı olarak ödemiş oldukları bir sigorta primine benzetiliyor
Sigorta şirketlerinin amacı karlilıktır. Devletin amacı kamu yararıdir sigorta pirimi sigorta kuruluşunun sınırlı faaliyetlerini görmesi için ken devlet vergilerle sağladığı geliri her türlü amaç doğrultusunda harcar.
Verginin sosyal üretim giderlerine katılma payı olarak
Devlet sosyal yönetimi katılırsa alacağına karşılık vergidir. sosyal bir mal üretimi. devlet kendi gücüyle üretir ve karşılık alır. Arz ve talep eğrisinin birleştiği yere göre fiyatlandırma yapılır ancak devlet bu noktaya göre vergilendirme yapmaz. Devletin temel ilkesi kişinin mali gücüne göre vergi salmaktir.
Verginin konusu nin vergilendirileceği ile ilgilidir verginin konusu amacı kapsar
Konunun.eksikliği halinde fiilen uygulaması mümkün değildir anayasa mahkemesinde iptal kararına yol açar. Unutmamak gerekir ki verginin konusu vergi yetkisini sınırlar. Verginin konusu doğrudan vergi konulan veya dolaylı olarak vergi konulan bir hukuki işlem veya iktisadi bir olaydir.
Gelir bir kişinin bir takvim yılı içerisinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır. Gelir Vergi kanununun kapsamı
Birey esastır
Elde edilmiş gelirlerden bahsedilir
verginin matrahı vergi alırken gelirin ne kadarından vergi olacağının belirlenmesidir. Değer olabileceği gibi miktar da olabilir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder